Door: Roel van der Wal

Je drukt op de knop. Je hoort ventilatoren. Je hoort het gekraak van een mechanische harde schijf, maar dat hoeft natuurlijk niet. Het enige wat je niet hoort is je schermlezer, nog lang geen schermlezer. Dat laat nog 2 minuten op zich wachten. Nu moet je alleen nog zelf opnieuw Windows installeren. Maar hoe doe je dat als je blind bent?  Lees hieronder mijn ervaringen en tips ! Ik vertel alleen dingen die anders zijn voor een blinde gebruiker;  als je vragen hebt over de installatie zelf:  Google is your friend.

Sla voor je begint je schermlezer op!

Het eerste wat je kunt proberen als je laptop traag is en wat vaak veel kuren vertoont, is er opnieuw Windows opzetten. Opnieuw Windows installeren is ook heel handig voor je examens als je laptop helemaal leeg moet zijn. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan…

Een van de beste dingen die je kunt doen is je instellingen van je schermlezer opslaan op usb, of nog beter, een draagbare kopie van je schermlezer maken.

Er is een kleine kans dat Windows geen ondersteuning heeft voor je geluidskaart. Je kunt dan een ziende vragen om hulp, of je kunt een usb-geluidskaart of koptelefoon gebruiken. Deze worden namelijk wel standaard ondersteund door Windows.

Verteller

Na de herinstallatie heb je alleen de ingebouwde schermlezer van Windows, genaamd Verteller. De meningen over zijn kwaliteit zijn verdeeld, maar met het volgende is bijna iedereen het eens: hoe nieuwer je Windows versie, hoe beter Verteller. Dus als je Windows 7 of lager gebruikt, is deze stap extra belangrijk. Bij Windows 8 of hoger kun je meestal wel je schermlezer naar keuze downloaden met Verteller, deze is een stuk beter in nieuwere Windows versies, vooral in Windows 10 is Verteller best bruikbaar. Ondanks Verteller prima bruikbaar is, vind ik het zelf een stuk makkelijker om mijn schermlezer (nvda) op een usb-stik te zetten in plaats van hem van het internet te moeten plukken.

Het herinstalleren zelf

Er zijn twee fases van de Windows installatie als je zou installeren van een Windows cd:

• Fase 1: Windows bestanden kopiëren van cd naar je harde schijf.
• Fase2: Windows instellen

Hieronder bespreek ik deze twee fases.

Fase 1: Windows naar je harde schijf

Deze fase is (nog) niet toegankelijk als je opstart van een Windows cd of vanaf een opstartbare USB-stick. Ik ga meerdere methodes bespreken hoe je deze fase kunt overslaan of toegankelijk maken. Ik sorteer ze van makkelijk tot moeilijk.

Methode 1: reset

Dit is de gemakkelijkste methode maar kan alleen als Windows (Windows 8 en hoger) al is geïnstalleerd:

• Volg gewoon een handleiding van internet.
• Fase 1 wordt volledig overgeslagen, ga naar fase 2 hieronder.

Voordelen: makkelijk
Nadelen:  je kunt je Windows versie en taal niet kiezen. Laptopfabrikanten kunnen de Windowsversie die wordt geïnstalleerd aanpassen. Ze voegen dan apparaat-stuurprogramma’s toe waarmee bijv. je geluidskaart beter kan werken, maar ze voegen ook vaak onnodige software toe zoals een proefversie van antivirus.

Methode 2: met behulp van een Windows ISO

Dit is de beste manier als je niet de resetfunctie wilt gebruiken omdat je fabrikant er mee geprutst heeft, of om een andere reden. Dit kan alleen als Windows (waarschijnlijk Windows 8 en hoger) al geïnstalleerd is. Dit doe je zo:

1. download een Windows ISO. Je kunt de media creatine tool gebruiken of Windows/office ISO-download tool.
2. Nu moet je de ISO als een cd beschikbaar maken. In Windows 10 open je het ISO-bestand gewoon, op Windows 8.1 of lager moet je er speciale software voor downloaden, virtual clone drive is geschikt.
3. installeer Windows. Als dit niet vanzelf gebeurt, open setup.exe
4. als je een productcode moet invoeren, maar je hebt deze niet, doe dan het volgende:
   1. sluit setup af.
   2. ga naar de bestanden van de dvd.
   3. ga naar de sources map
   4. in de sources map, open setup.exe

Nu kun je de productcode overslaan als dit wordt gevraagd. Als er wordt gevraagd wat je wil behouden, selecteer niets voor een schone installatie 6. je computer zal opnieuw opstarten. Je komt nu bij fase 2.

Voordelen: makkelijk
Nadelen: –

Methode 3: via een pratende Windows PE

Als er nog geen Windows geinstalleerd is, kun je voor deze methode kiezen (voor Windows vista en hoger):

1. download een bootdisk
2. zet deze op een USB- stick met Rufus of brand een cd
3. download een Windows ISO, kan met de Windows/office ISO-download tool
4. kopieer de ISO naar dezelfde USB- stick of naar een externe harde schijf
5. start op vanaf de USB- stick. Veel oudere computers hebben een boot menu, nieuwe computers hebben uefi inplaats van bios
6. mount de ISO met de ingebouwde imdisk, gewoon enter op de ISO
7. installeer en ga naar phase2

Je kunt ook heel veel andere dingen doen vanuit Windows PE, zoals opstartproblemen oplossen, een harde schijf checken voor problemen en fouten, bestanden van een corrupte Windows-installatie halen, enz.

Voordelen: werkt als er een ander besturingssysteem of geen besturingssysteem is geïnstalleerd. Je kunt er meer mee.
Nadelen: opstarten kan moeilijker zijn; is moeilijker, meer werk.

Methode 4: unattended installatie

Dat kan ook, maar heb ik nog niet geprobeerd.

Fase 2: Windows instellen

Nadat Windows op de harde schijf is gezet, gaat de schone Windows-installatie opstarten. In deze fase wordt de Windows-installatie geconfigureerd voor je laptop of desktop en je moet vragen beantwoorden zoals welke accountnaam je wilt hebben. Deze fase is toegankelijk, lees hoe hieronder.

Heb even geduld, 10/20 minuten. Windows moet eerst drivers vinden voor je hardware enz. Druk daarna op Windows enter. Als dat niet werkt, druk je op Ctrl + Windows + Enter. Hiermee start je Verteller. Maak nu de installatie af in installeer je schermlezer.

Succes en vragen of tips zijn welkom!