Afgelopen zomer nam ik deel aan Summer University in Linz (Oostenrijk), een internationaal event voor blinde studenten. In tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden, voelde dit voor mij als een geweldige, gezellige vakantie en leek het absoluut niet op een verlengstuk van het collegejaar. Hoewel de nadruk vooral zou liggen op wiskunde en statistiek, heb ik hier als studente Fiscaal Recht – die hooguit een stukje statistiek als relevant kon achten – ontzettend veel geleerd. Behalve dat het erg goed was voor mijn Engels, ben ik ook inhoudelijk enorm verrijkt door kennis te kunnen nemen van innovatieve technieken en oplossingen waarvan ik sommige niet voor mogelijk had gehouden. Een hart of de echo van een baby’tje in de moederbuik op ware grootte voelbaar maken met een 3D-printer, foto’s en grafieken hoorbaar verduidelijken met Eyemusic, iets leren over astronomie door te luisteren naar geluiden van radiogolven in de ruimte en door tekeningen en modellen van planeten te voelen hun ligging en grootte voorstellen om maar iets te noemen, slechts een kleine greep uit het programma.
Regelmatig heb ik mij hardop afgevraagd: “Waarom wist ik dit niet eerder?”
Toen een Japanse professor ons inleidde in de geschiedenis van Archimedes, had ik ook al een aantal eurekamomenten beleefd, zo bedacht ik. Zou ik mijn wiskundetoetsen op het VWO mogen overdoen, dan zat ik daar weliswaar misschien wel met net zoveel zenuwen, maar wel met meer bagage aan begrip en handigheidjes op zak om die de baas te zijn en een goed, gestructureerd antwoord te geven op vragen over bijvoorbeeld grafieken. Die kunnen namelijk voelbaar gemaakt worden door lijnen in verschillende patronen, zoals gestippeld of glad. Zeker in het begin is het een hele kunst om de x-as en de y-as te vinden en ten opzichte daarvan de lijn te volgen die de grafiek weergeeft en deze af te lezen. Dat vergt heel veel oefening; herhaling, herhaling en nog eens herhaling.
Het is onmogelijk om alle nieuwtjes bij te houden en op de hoogte te zijn van de laatste ontwikkelingen. Ontzettend veel tijd en (uit)zoekwerk heeft het alle mensen die tijdens dit evenement iets kwamen vertellen en demonstreren gekost om dingen te ontdekken, te verbeteren en uit te dragen. Daarmee is het supergoed om dit te delen! Des te meer omdat iets soms zoveel makkelijker en efficiënter kan dan je denkt. Zo werd ik erg enthousiast van de manier waarop kinderen al op jonge leeftijd vertrouwd gemaakt worden met voelplaatjes. Vanuit bekende vormen, zoals een rechthoek, driehoek en een cirkel, lukt het bijvoorbeeld makkelijker de opbouw van een boot te begrijpen (bestaande uit rechthoeken en driehoeken) of te ontdekken waarom een dier dat staat afgebeeld nu juist een schaap is. Ook is het belangrijk dat hun tastzin in aanraking gebracht wordt met allerlei structuren, want net zoals die plaatjes is de wereld soms keihard, hobbelig en ruw.
Bij thuiskomst raakte ik niet uitgepraat over dit alles. Mensen die vastberaden zijn om vraagtekens te verruilen voor oplossingen en samen antwoorden proberen te vinden op niet weten hoe iets op te lossen waardoor dat opeens toch mogelijk blijkt, geven veel energie en motivatie om dat zelf ook te doen. Ik denk dat domme vragen niet bestaan, maar ongestelde vragen die je onnodig in onwetendheid laten zijn niet slim.
Het is mooi om betweterigheid en eigenwijsheid om te zetten in nieuwsgierigheid om zo veel meer te ontdekken. Vanuit het bekende lijkt iets nieuws minder eng, net zoals de simpele, vertrouwde vormen in voelplaatjes opeens samen iets groters kunnen worden. Durf anderen met je mee te laten denken en misschien wel belangrijker nog: schroom niet om bruikbare, nuttige kennis te verspreiden, want deze dingen kunnen niet alleen jou handig lijken, maar ook voor anderen erg bruikbaar of zelfs onmisbaar zijn.